زئولیت

زئولیت

زئولیت ها آلومینوسیلیکات های آبدار بلوره قلیا و کاتیون های قلیایی هستند که ساختمان بلوری سه بعدی دارند. زئولیت ها معمولا در اثر دگردیسی سنگ های آتشفشانی تشکیل می شوند. اما ممکن است از مواد غیرآتشفشانی در رسوبات دریایی یا محیط آبی نیز تشکیل شوند.

به دلیل ویژگی های تبادل یونی، جذب سطحی، آبگیری و آب از دست دهی و کاتالیستی، زئولیت ها به طور وسیعی در کشاورزی و سایر صنایع استفاده می شوند.

زئولیت ها دارای ظرفیت تبادل کاتیونی بسیار بالایی (460-220 سانتی مول بر کیلوگرم)  بوده، به علاوه جرم مخصوص ظاهری نسبتا بالایی (2.3-1.9 گرم بر سانتیمتر مکعب) دارند. بنابراین استفاده از زئولیت به عنوان تنها ترکیب محیط کشت توصیه نمی شود.

کلینوپتیلولیت، زئولیت معدنی عمده ای است که در کشاورزی استفاده می شود. جرم مخصوص حقیقی آن 2-1.1 گرم بر سانتیمتر مکعب و محتوی آب اشباع آن 34 درصد است.

زئولیت های به فشردگی مکانیکی حساس نیستند، بنابراین با دست کاری آنها ویژگی های فیزیکی شان تغییر نمی کند.

از کاربردهای زئولیت می‌توان موارد زیر را به اختصار بیان نمود:

• به عنوان ماده جاذب رطوبت
• افزایش دهنده تبادلات کاتیونی
• اصلاح خاک
• کاربرد در سیستم‌های مختلف کشاورزی
• جذب عناصر سنگین
• جلوگیری از شستشوی ازت خاک در اثر آبیاری و باران.
• بهبود تهویه مطلوب خاک
• کاهش شوری خاک